«Ұлы дала тұлғалары: академик Рәбиға Сыздық және қазақ сөзінің құдіреті»

 атты халықаралық ғылыми-теориялық конференцияның
 шақыру – бағдарламасы

Конференцияның жұмыс тәртібі

9³⁰ – 10⁰⁰   Қатысушыларды тіркеу, кітап көрмесімен танысу
10⁰⁰ – 13⁰⁰   Пленарлық мәжіліс
13⁰⁰ – 14⁰⁰   Түскі үзіліс
15⁰⁰ – 18⁰⁰   Секциялық мәжіліс

Регламент:

Бас баяндама – 15 минут
Баяндамалар – 10 минут
Құттықтаулар – 3-5 минут

Конференцияның ашылуы

ҚР БҒМ ҒК А. Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының директоры, филол.ғ.д., профессор, ҚР ҰҒА корр. мүшесі Е.З. Қажыбек

 Кіріспе сөз

ҚР ҰҒА президенті, академик М. Жұрынов

 Құттықтаулар

• ҚР Премьер-Министрі А.Ұ. Мамин
• ҚР Мемлекеттік хатшысы Қ.Е. Көшербаев
• ҚР Парламент Сенатының Төрағасы Д.Н. Назарбаева
• ҚР Парламенті Мәжілісінің төрағасы Н.З. Нығматулин
• ҚР Білім және ғылым министрі  А.Қ. Аймағамбетов
• ҚР Мәдениет және спорт министрі  А.Р. Райымқұлова
• ҚР Ресей Федерациясындағы төтенше және өкілетті елшісі  И.Н. Тасмағамбетов
• ТҮРКСОЙ ұйымының Бас хатшысы  Д. Қасейінов
• Алматы қаласының әкімі  Б.Ә. Сағынтаев
• Ақтөбе облысы әкімінің орынбасары Қ.Ә. Бекенов
• Атырау облысы әкімдігінің атынан Тіл басқармасының басшысы Г.Б.Қыстаубаева
• Мәдениеттерді жақындастыру орталығының басшысы, қоғам қайраткері, ақын  О.О. Сүлейменов
• Еуразия ғылыми-зерттеу институты, проф. Вакур Сүмер

Шетелдік қонақтар:

• Ресей Федерациясы, Татарстан Республикасы Ғылым академиясы Ғалымжан Ибрагимов атындағы Тіл, әдебиет және өнер институтының директоры М.М. Миннуллин
• Ресей Ғылым академиясының Солтүстік Сібір бөлігіне қарасты Саны аз халықтар мәселесі және гуманитарлық зерттеулер институтының бас ғылыми қызметкері, филол.ғ.д., профессор, РҒА академигі П.А. Слепцов
• Өзбекстан Республикасы, Ғылым академиясы Қарақалпақ гуманитарлық ғылыми-зерттеу институтының директоры А.Ы. Әлниязов
• Солтүстік Шығыс федералды университеті ректорының атынан магистрант М. Рысқұлов
• Өзбекстан Республикасы, Әжінияз атындағы Нөкіс мемлекеттік педагогикалық институтының директоры атынан доцент, PhD Ы.А.Құттымұратова

Ғылыми мекемелер мен жоғары оқу орындары:

• Халықаралық Түркі академиясының президенті, тарих ғылымдарының докторы, ҚР ҰҒА-ның корр. мүшеcі Д.Қ. Қыдырәлі
• Қазақ ұлттық қыздар педагогикалық университетінің ректоры, пед.ғ.д., профессор Г.Т. Алдамбергенова
• Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университеті ректоры, пед.ғ.д., ҚР ҰҒА академигі Т.О. Балықбаев
• Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік мемлекеттік университеті ректоры атынан филол.ғ.д., профессор Г.Қ. Садирова
• ҚР Орталық мемлекеттік музейдің директоры, профессор Н. Әлімбай
• «Қазақ энциклопедиясының» директоры Ж.Н. Тойбаева
• Ш. Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық орталығының атқарушы директоры, филол.ғ.к. Е.Е. Тілешов
• Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің ректоры атынан филология және әлем тілдері факультетінің деканы, филол.ғ.д. Ө. Абдиманұлы
• Х. Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университеті атынан  филол.ғ.к. Г. Сабирова
• Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университетінің ректоры атынан Қазақ және орыс тілдері кафедрасының меңгерушісі, фил.ғ.к., доцент А.Ж. Үдербаев
• Абылай хан атындағы Халықаралық Қатынастар және Әлем Тілдері Университеті ректорының атынан Шетел тілдері педагогикалық факультетінің деканы, филол.ғ.д., профессор А. Ислам
• С. Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университеті ректоры атынан филол.ғ.к., доцент К.К. Еңсебаева
• Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университеті ректоры атынан филол.ғ.д., профессор Ж. Сәдуақасұлы
• М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті ректоры атынан филол.ғ.к., доцент Ұ.Р. Ержанова
• Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті ректоры атынан филол.ғ.д., профессор Г. Сағидолда
• SILKWAY Халықаралық университеті президентінің атынан ғылым жөніндегі проректор, PhD Н.С. Жұматаев
• «ҚМЭБИ» университеті ректоры атынан филол.ғ.д., профессор З.Ерназарова
• ҚР Ұлттық кітапханасының директоры атынан бөлім меңгерушісі М.Б.Жарқыналова

Ғылыми зерттеу институттары:

• Р.Б. Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры, филол.ғ.д., ҚР ҰҒА академигі Ә.Б. Дербісәлі
• М. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының директоры, филол.ғ.д. К.І. Матыжанов
• Ақпараттық және есептеуіш технологиялар институтының директоры, т.ғ.д., профессор; ҚР ҰҒА академигі М.Н. Қалимолдаев
• Философия, саясаттану және дінтану институты директоры, философия ғ.д., профессор А.Х. Бижанов
• Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының директоры, тар.ғ.д., профессор З.Е. Қабылдинов
• Математика және математикалық модельдеу институтының директоры, м.ғ.д., профессор М.А. Садыбеков

 1-СЕКЦИЯ. ҚАЗАҚ ТІЛ БІЛІМІНДЕГІ

АНТРОПОӨЗЕКТІК ПАРАДИГМА

Секция модераторы: А.Ж. Манкеева – филол.ғ.докторы, проф., А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының бас ғылыми қызметкері

Секция хатшысы: М. Әбдірахман – А. Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының ғылыми қызметкері

• Жұбанов А.Қ. – филол.ғ.докторы, проф. Академик Рәбиға Сыздықтың «ғалым-азамат» атты естелік кітабы – қазақ тұлғатану ғылымына қосылған елеулі үлес
• Сағындықұлы Б. – филол.ғ.докторы, проф. Жақсыдан шарапат
• Базарбаева З. – филол.ғ.докторы, проф., ҚР ҰҒА корр. мүшесі. Ғылымдағы ғұмыр
• Манкеева Ж. – филол.ғ.докторы, проф. Р.Сыздық зерттеулерінің өзегі – қазақ сөзінің құдіреті
• Еңсебаева К. – филол.ғ.к., доцент. Академик Рәбиға Сыздық – ана тілінің абызы
• Авакова Р. – филол.ғ.докторы, проф., Баят Е. – PhD доктор. «Құтты білік»: ізгілікті ойлaудың концепциясы
• Оразалиева Э. – филол.ғ.докторы, проф. Лингвистикалық антропология: қазақ тіл ғылымының «адамтану» ұстанымдары
• Шаяхмет А. – филол.ғ.докторы, проф. Ана тілінің жоқшысы
• Ысқақұлы Д. – филол.ғ.докторы, проф.Сөз – адам тағдыры
• Құрманбайұлы Ш. – филол.ғ.докторы, проф. Жаһандану жағдайындағы ұлт тілі
• Хасанов Ғ. – филол.ғ.докторы, проф. Бинармды метафораның академик Р.Сыздықтың еңбектерінде зерттелуі
• Мажитаева Ш. – филол.ғ.докторы, проф., Алшынбаева М. – PhD докторант. Киелі ұғымдардың этномәдени ерекшелігі
• Самекбаева Э. – филол.ғ.к. Нейролингвистиканың басты мәселелері
• Аммосова О. – магистр филологии. Символ в отношении к лингвистике
• Ержанова Ұ. – филол.ғ.к., доцент. Әлем  өркениетіндегі  ұлттық   тіл
• Әбдуәлиұлы Б. – филол.ғ.докторы, проф. Қолданбалы топонимика және ұлттық топонимдік қор құрудың жолдары
• Казанбаева А. – филол.ғ.к., доцент. Батырлар жырындағы этномәдени лексиканың танымдық мәні
• Azizbek uulu B. Madanijat aralyk bajlanyş: verbaldyk cana verbaldyk emes karacattardyn karym-katyşy
• Ормаханова Е. – PhD. Роль манкуртизма в казахстанском телевизионном дискурсе
• Солтанбекова А. – филол.ғ.к. Ұлттық жазудың негіздері және оны меңгертуде негізге алынатын білімдер
• Сембаева А. – филол.ғ.к., доцент. Қазақ тіліндегі «бауыр» концептісінің лингвомәдени ерекшеліктері
• Шормақова А. – PhD докторант. Қазақ танымындағы өсімдіктерге байланысты ырым-тыйымдар
• Рыскулов М. – магистрант. Национально-культурная специфика многозначеных фразеологизмов в якутском и казахском языках
• Курметжан С. – магистрант. Қазақ отбасындағы дискурс ұлттық заманауи ерекшеліктері

2-СЕКЦИЯ. ӘДЕБИ ТІЛ ТАРИХЫ ТАРИХЫ,

КӨНЕ ЕСКЕРТКІШТЕР ТІЛІ

 Секция модераторы: О. Жұбаева – филол.ғ.докторы, А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институты Грамматика бөлімінің меңгерушісі

Секция хатшысы: А. Шормақова – А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының ғылыми қызметкері

•  Мажитаева Ш. – филол.ғ.докторы, доцент. Рапишева Ж. – филол.ғ.докторы, доцент. Академик Р.Сыздықтың зерттеу еңбектеріндегі қазақ  әдеби тілі мәселелері
• Ерханова А. – студент, Хамитова Э. – магистр.  Қазақ әдеби тілінің тарихи кезеңдері
• Жуынтаева З.Н. – филол.ғ.к. «Жами’ат-тауарих»  ескерткішіндегі  атаулы сөйлемдер
• Тулеуханова А. – студент.  Р.Сыздық және тіл тарихы, қазақ әдеби тілінің тарихы мәселелері
• Güner  F. – Prof. Dr. Smagukızı  G. – Doç. Dr. Dilek türk dünyasinda edebi kişiliğiyle Rabiga Sizdik
• Тәшімбай С. – филол.ғ.к.. «Мухаббат-наме» тіліндегі ерекшеліктер туралы

 3-СЕКЦИЯ. ТІЛ ТАРИХЫ, ТІЛ ҒЫЛЫМЫ ТАРИХЫ

Секция модераторы: А. Алдаш – филол.ғ.докторы, проф., А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының бас ғылыми қызметкері

Секция хатшысы: Ш. Қазақбаева – А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының кіші ғылыми қызметкері

•  Ауғали Е. – филол.ғ.к., проф. Орхон ескерткіштері тілінің дауыссыз дыбыстарының қазақ тіліндегі түрленуі
• Кеңес Б. – магистрант. Түп төркіні жаңадан қалпына келтірілген  сөздер
• Кудьярова Ш. – филол.ғ.к. «Аламан» сөзінің семантикасы
• Kensebaev D.  – filol. ilimderinin d, prof m.a. E.D. Polivanovdun Altaj gipotezasynyn önügüüşünö koşkon salymy cana kyrgyz tilinin uҫurdagy köjgöjlüü maseleleri
• Sadykova S. – filol. ilimderinin d, prof m.a. Vilьgelьm Kristian Şott cana kyrgyz tilinin ajrym maseleleri
• Шойбекова Ғ. – филол.ғ.к. «Тереңнен тартқан тамырын…»  немесе Р.Сыздық зерттеулеріндегі йасауитану ілімі
• Сейітбекова А. – филол.ғ.к. Кірме араб, парсы сөздігін құрастырудағы семантикалық принцип
• Ғабитханұлы Қ. – филол.ғ.к. Қытай жылнамаларындағы түркілік  сөздерді аудару, реконструкциялау, біріздендіру мәселесі
• Гурбанова И. – педагог.  Сравнение терминов родства в некоторых диалектах тюркских языках
• Zamisheva G. – senior teacher, Nurkasym Zh. – student. Translation peculiarities of kin-related words from english  into kazakh
• Musaev S. – filol. ilimderinin d, prof. B.Junusaliev cana orustaşkan kyrgyz alfavitinin airym maseleleri
• Әбдіуақап Қ. – т.ғ.д., проф. 1991 жылы ыстамбұлда қабылданған түркі дүниесінің латын негізіндегі бірыңғай ортақ латын әліпбиінің шығу төркіні

 4-СЕКЦИЯ. СӨЗ МӘДЕНИЕТІ, ТІЛДІК НОРМА, БАҚ ТІЛІ

 Секция модераторы: К. Күдеринова – филол.ғ.докторы, А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының бас ғылыми қызметкері

Секция хатшысы: А. Кегенбекова – А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының кіші ғылыми қызметкері

•  Қасым Б. – филол.ғ.д., проф.  Сәменова С. – филол.ғ.к. Бейнелі-бағалауыштық метафоралы аталымдар:  когнитивті  модель және  уәждеме
• Күдеринова К. – филол.ғ.д., проф. «Күрестің бір майданы ауызша сөз майданы болсын»
• Алтаева А. – филол.ғ.д., проф. Тілдік агрессия және медианы тұтыну мәдениеті
• Сәдуақасұлы Ж. – филол.ғ.д., проф. Мәдениетті тіл – шешендік кепілі
• Күрдебай А. – студент, Асанов К. – филол.ғ.д., проф. Ақпарат құралдарындағы тіл (сөз) мәдениетінің өзекті проблемалары
• Абдрахманова Ж. – филол.ғ.к.  Академик  Р.Сыздықова еңбектерінде әлеуметтік-мәдени лексиканың зерттелуі
• Берікқызы А.  – докторант.  Қазақтың ауызекі сөйлеу тіліндегі фонетикалық ерекшелік
• Махамбетов Қ. – мұғалім. Тілдік норма
• Турабаева Л. – филол.ғ.к., доцент. Сөз қолдану мәдениеті және тіл тазалығы
• Шүленбаев Н. – магистр. Кейбір сөздер мен терминдер қолданысы жайында
• Татиева С. – магистр, Айтжанова С. – филол.ғ.к. ЖОО студенттерінің қарым-қатынас мәдениетін қалыптастырудың кейбір мәселелері
• Мұқанова Ж. – мұғалім. Академик Р. Сыздық зерттеулеріндегі тіл мәдениеті мәселелері
• Темирбекова Г. – филол.ғ.к., доцент. Диалог – тіл үнемдеудің негізі

5-СЕКЦИЯ. КӨРКЕМ МӘТІН ТІЛІ, АУДАРМА

 Секция модераторы: Б. Нұрдәулетова – филол.ғ.докторы, Ш. Есенов атындағы Каспий мемлекеттік технологиялар және инжиниринг университетінің профессоры

Секция хатшысы: М. Әбдірахман – А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының кіші ғылыми қызметкері

• Нұрдәулетова Б.  – филол.ғ.д., проф. Академик Р.Сыздық және поэтикалық лингвистиканың зерттелуі
• Шалабай Б . – филол.ғ.д., проф., Колпенова А. – магистр. Профессор Р.Сыздық зерттеуіндегі таным: синтаксистік концепт мәселесі
• Әділова А. – филол.ғ.д., проф. Жүректі жүрекке жеткізген жандар
• Әлісжан С. – филол.ғ.д., проф. Ғылыми мәтіндердегі автор бейнесі жайынан
• Досова А. – филол.ғ.к., доцент. Көркем мәтіндегі  кейбір көріктеу құралдарының стильдік қызметі
• Ақыжанова А. – филол.ғ.к., доцент. Қазіргі қазақ тілі синтаксисіндегі жаңа үдеріс
• Сабирова Г. – филол.ғ.к., Есқалиева Ж. – магистр. Ұлттық тілтанымдық зерттеулер – рух тәуелсіздігінің қайнар көзі
• Қанабекова М. – аға оқытушы. М.Әуезов тұлғасын танудың тілдік негізі
• Сурова Д. – к.ф.н. Прецедентный текст как средство воздействия на адресата в газетном тексте (на материале заголовков)
• Манапбаева Ж. – PhD докторант. Смағұл Елубайдың «Ақ боз үй» романындағы ұлттық тұрмыстық реалиялардың орыс және ағылшын тілдеріне аударылу ерекшеліктері
• Мауленбергенова Ш.  – мұғалім. Ғалым еңбектеріндегі Абай тілінің көрінісі
• Скендірова Г. – мұғалім, Тұрсынбай Г. – мұғалім. Көркем әдеби тілдің тарихи-этимологиялық және функционалдық ерекшеліктері
• Турусбекова А. – магистр. Абай шығармаларындағы дөрекі сөздердің алатын орны
• Рамазанов Т. – магистр. Табылды Досымов поэзиясының тілдік ерекшеліктері
• Бахонова Ә. – мұғалім. Лингвостилистика және тіл мәдениеті
• Жумагелдин Ж. – магистр. Серік Сағынтай әңгімелерінің көркемдік ерекшеліктері

6-СЕКЦИЯ. ҚОЛДАНБАЛЫ ЛИНГВИСТИКА, ҚАЗАҚ ТІЛІН ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ, ҰЛТТЫҚ ЖАЗУ, ЛАТЫН ӘЛІПБИІ,

ҰЛТТЫҚ КОРПУС МӘСЕЛЕЛЕРІ

Секция модераторы: Н. Әміржанова – филол.ғ.к., А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институты Тіл мәдениеті бөлімінің меңгерушісі

Секция хатшысы: Е. Маралбек – А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының кіші ғылыми қызметкері

• Жунисбек А. – филол.ғ.д., проф. Проблемы перехода на латинскую графику
• Джусупов М. – доктор.ф.н. Презентация термина «лексикология» в терминологических словарях русского, казахского, узбекского языков
• Әміржанова Н. – филол.ғ.к. Р.Сыздықтың латын графикасына негізделген қазақ жазуына қатысты концептуалды ойлары
• Дүйсенбаев А. – пед.ғ.к., доцент. Телжан Шонанұлы мұраларындағы патриоттық тәрбие идеялары
• Жаңабекова А. – филол.ғ.д.,  Пірманова К. – PhD докторант. Орыс тілінің ұлттық корпусының сөзжасамдық белгіленімі: міндеттері мен әдістері
• Сатбекова А. – пед.ғ.д., проф., Сатбекова А. – пед.ғ.д. проф.,  Абдреш М. – магистрант. Рухани жаңғыру жағдайында студенттердің  ойлау интеллектісін  дамыту (қазақ тілін жобалай оқыту технологиясы негізінде)
• Ақымбек С. – филол.ғ.к., доцент. Қазақ тіліндегі практикалық транскрипция мәселесі
• Абдикарим Н. – филол.ғ.к., доцент. Қазақ тілінің ұлттық корпусын құруда синтаксистік белгіленімнің маңызы мен міндеттері
• Кажиакбарова Р. – филол.ғ.к., доцент. Маликова А. – магистр-оқытушы. Заманауи технологияларды, оқытудың интерактивті әдістерін студенттердің танымдық белсенділігін арттыру құралы ретінде қолдану
• Қаршығаева А. – филол.ғ.к. Проф. С.Мырзабеков қазақ тілінің орфоэпиясы жайлы
• Қалиев Б. – филол.ғ.к., доцент. Талантты және дарынды студенттерді жаңаша оқыту
• Мұқанова Қ. – пед.ғ.к., доцент.,  Бейсенбек Б. – студент. Қазақ тілін үйрету барысында бұқаралық ақпарат құралдарын  қолданудың тиімді  тәсілдері
• Айтжанова С. – филол.ғ.к., Татиева С. – магистр, сениор-лектор. Тіл үйретуде инновациялық технологияны қолданудың тиімді жолдары 
• Алтаева Г. – к.ф.н., доцент. Формирование поликультурной личности в  процессе  обучения русскому языку студентов с казахским языком  обучения
• Мукушева А. – филол.ғ.к., Кайркенова Ж.  – ғылыми қызметкер. Қазақ тілді емес  мектептерде қазақ тілін аудармасыз оқыту мәселесі
• Аманқұл М. – магистрант, Исина Г. – филол.ғ.к., доцент. Ағылшын  және  қазақ  тілдеріндегі  күрделі  сөздердің  өзіндік  ерекшеліктері  мен  айырмашылықтары
• Васильева Н. – к.ф.н. Якутская орфография на современном этапе
• Жамашева Ж. – пед.ғ.к., доцент.  Примкулова Ж. – мұғалім. Жаңартылған бағдарлама аясында қазақ тілі пәнін  оқытудың тиімді әдіс-тәсілдері
• Бочкарев В. – магистрант. Метод казахско-якутского машинного перевода
• Есепбай Ж. – магистр. Орта білім жүйесін латын графикасына көшірудің ғылыми-әдістемелік негіздері
• Mailybayeva А. – master of Pedagogical Sciences. Transition from cyrillic to latin alphabet
• Мырзакулова Г. – сениор-лектор. Сын тұрғысынан ойлау арқылы  тілді оқыту
• Раева К. – магистр. Обучение англоязычному деловому письменному общению внеязыковом вузе
• Бекпенбетова С. – магистрант, Сатемирова Д.  – филол.ғ.к. Жоғары сыныптарға поэма жанрын оқытудағы сұрау тапсырмаларының рөлі
• Шошакова Ж. – мұғалім. Тілді меңгертудегі негізгі ұстанымдар